کدهای اخلاقی در آموزش آنلاین
در طول دو دهه گذشته،آموزش آنلاین توسعه فوق العاده ای پیدا کرده و به دلیل افزایش استفاده از آن، توجه خاصی نیز روی مسائل اخلاقی مرتبط با آن معطوف گردیده است. علاوه بر اخلاق آموزشی، مدرسین با مسائل مختلفی در رابطه با فضاهای آموزش آنلاین مواجه هستند. هرچند اینترنت مرزها و محدودیتهای مربوط به فرصتهای آموزشی را از بین برده است، اما چالشهای جدیدی را نیز برای مربیان آنلاین ایجاد کرده است که نیاز به مدیریت دقیق دارد.ـ
مفهوم رایج اصطلاح«اخلاق»یا «رفتار اخلاقی»به منزله درست و نادرست بودن یک موضوع است. اخلاق درباره کارهایی است که مردم باید انجام دهند. پس مرتبط با ارتباطات، اخلاقیات، ارزشها و عدالت است. با این حال، در زمینه عملکرد حرفهای، ملاحظات اخلاقی فراتر از درست و نادرست بودن بوده و به قوانین و استانداردهای رفتاری مربوط به یک حرفه یا گروه اشاره میکند. از همه اعضای وابسته به یک حرفه یا گروه انتظار میرود که مطابق با قوانین و استانداردهای قابل اجرا در حرفهی خود عمل کنند. به عنوان مثال، از پزشکان انتظار میرود که رفتار آنها مطابق با اخلاق پزشکی باشد. علاوه بر این، ملاحظات اخالقی شامل انجام کار در چارچوب مقررات سازمانی است. به عبارت دیگر، برای محافظت جامعه از افرادی که به نقض اخلاق حرفهای میپردازند، قوانینی در رابطه با محدودیتهای قانونی خاص آن حرفه به تصویب میرسد. این قوانین به طور کلی در هماهنگی با استانداردهای اخلاقی در آن حرفه هستند.ـ
اغلب یادگیرندگان آنلاین نیازمند چارچوبهای هستند که سازگار با فرهنگ آنها باشد . پیش فرضهای فرهنگی جوامع مختلف میتواند روی تعاملات، گفتارها و نوشتهها تأثیر بگذارد. فرهنگ روی نحوه رفتار و یادگیری افراد نیز مؤثر است. مدرسان نیاز دارند که در آموزش آنلاین سه عامل اصول کلی یادگیری، تفاوتهای فرهنگی (باورها، انتظارات و ارزشها) و سبک یادگیری فردی را در نظر بگیرند.ـ
اخلاق در آموزش به معنی اجرای سیاستهای آموزشی برای همگان به صورت برابر، و بدون توجه به ملیت، جنس و تفاوتهای ایدئولوژیکی یاناتوانیهای روانی/جسمانی است. محیطهای یادگیری آنلاین دارای پتانسیل دسترسی به مخاطبین بینالمللی هستند. با توجه به تعداد و تنوع دانشجویان درمحیطهای یادگیری الکترونیک، سیاست توازن میان انتظارات مختلف و مطالعه نحوه درک شرکت کنندگان از اخلاق در محیطهای یادگیری آنلاین مهم است. در نظر گرفتن اصول اخلاقی در آموزش الکترونیک منجر به ایجاد احترام و تحمل در بین شرکت کنندگان، روابط مدنی و تعامل بر اساس قوانین از پیش تعیین شده میگردد. مطالعه روی اخلاق وابسته به روش نظام مندی است که انسان ازطریق آن در یک زمینه فرهنگی خاص، درست را از غلط تفکیک میکند.ـ
اگرچه مدرسان به مبانی اخلاقی حرفه خود پایبند هستند، اما هنگامی که قرار باشد به صورت آنلاین تدریس کنند ، ممکن است با مسائل دیگری متفاوت با آموزش چهره به چهره رو به رو شوند . به این ترتیب چالشهای جدیدی برای مربیان ایجاد میشود که مرتبط با موارد زیر است:ـ
نفوذ سیاسی و اجتماعی
تنوع فرهنگی
تعصب و سوگیری
تنوع جغرافیایی
تنوع یادگیرنده
شکاف دیجیتالی
علم آداب معاشرت
مسائل حقوقی
به دلیل آنکه محیط یادگیری الکترونیک پذیرای یادگیرندگان مختلف است، پس باید سبکهای یادگیری متنوعی را نیز پذیرا باشد. علاوه بر این تفاوتهای فردی، نیازهای خاص یادگیرندگان نظیر افراد دچار ناتوانی نیز باید در نظر گرفته شود. باید به خاطر داشت که یادگیرندگان هر یک سبک و شیوه خود را برای جمعآوری و سازماندهی اطلاعات جهت یادگیری دارند، و نیازهای یادگیری آنان نیز با هم متفاوت است و این به پیشینه تجارب و شایستگیهای آنها بر میگردد. مربیان یا طراحان دوره به عنوان هماهنگ کننده بحثها باید حساس بوده، در رابطه با درگیر کردن یادگیرندگان در محیط الکترونیک از خود خلاقیت به خرج دهند و از استراتژیها و فعالیتهای متنوع برای سبکهای یادگیری مختلف استفاده کنند.ـ
سایتهای آنلاین از گفتمانهای پیچیده و روابط گوناگون حمایت میکنند. آنها از مرزهای فیزیکی، فرهنگی و زبانی عبور میکنند و به همین واسطه، با چالشهای جدیدی روبهرو میشوند که میتوان آنها را در چهار سؤال زیر خلاصه کرد:ـ
آیا ارزشهای اجتماعی، فرهنگی و آکادمیک به طور موفقیتآمیز به آموزش الکترونیک انتقال یافته است؟
آیا طراحی آموزش از راه دور منجر به آزادی آکادمیک میشود، یا تهدیدی برای تضعیف آن است؟
آیا تکیه بر شبکههای کامپیوتری در آموزش عالی میتواند برابری و عدالت را در رابطه با کلیه دانشجویان به انجام برساند، و یا برعکس، نقطه ضعفی برای طبقات اجتماعی خاص، و یا اجبار برای انطباق یافتن است؟
در آموزش از راه دور امکان بروز چه نوع رفتارهای غیر اخلاقی از جانب دانشجویان و مربیان وجود دارد؟ و در مقابل بروز این رفتارها چه باید کرد؟
مربیان آنلاین مداوما با ملاحظات اخلاقی رو به رو هستند. اولا،ً آنها متعلق به حرفهای هستند که ملاحظات اخلاقی خاص خود را دارد. ثانیا،ً آنها توسط قوانین و مقررات مؤسسه آموزشی خود نیز محدود میشوند. این قوانین ممکن است شامل استفاده مناسب از امکانات اینترنتی مؤسسه باشد. همچنین مقرراتی برای برخورد با متخلفان وجود دارد. با این حال، فراتر از اخلاق حرفهای و سازمانی، مربیان آنلاین باید با مسائل اخلاقی و حقوقی خاصی آشنا باشند .هرچند مسائلی مانند استفاده قابل قبول از منابع، حفظ حریم خصوصی، صدور مجوز، تقلب، کپی رایت، استفاده منصفانه، سرقت ادبی و مالکیت انحصاری فقط مربوط به آموزش آنلاین نیست ، با این حال ابعاد جدیدی در آموزش آنلاین به خود گرفته است. این مسائل و ابعاد آنها از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. در کشورهایی که در آن آموزش آنلاین در مرحله پیشرفته قرار دارد، سیاستهای مربوط به آموزش آنلاین بسیار غنی هستند. از سوی دیگر، در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، که در آن آموزش آنلاین هنوز در مراحل ابتدایی است، به طور کلی قوانین بسیار کمی در مورد این مسائل به چشم میخورد.ـ
پنج هدف عمده برای ایجاد کدهای اخلاقی شامل موارد زیر هستند
روشن ساختن ماهیت مسؤولیتهای اخلاقی مؤسسه آموزشی برای دانشجویان، مربیان، و کارکنان
کمک به حمایت از مأموریت مؤسسه آموزشی
تعریف اصول رفتارهای اخلاقی
به عنوان یک راهنمای اخلاقی برای ساخت یک دوره حرفهای آموزشی
به عنوان اساسی برای پردازش اخلاقی به شکایات و سؤالات اعضا
همچنین اصول زیر به عنوان کدهای اخلاقی آموزشی برای مدیران آموزشی مطرح میشود:ـ
داشتن دانشجویانی مرفه، که بنیاد و اساس کلیه تصمیم گیریها است
یا یک رنگی و صداقت در انجام وظایف حرفه
حمایت از حقوق مدنی و انسانی تمام افراد ذیربط
پیروی از قوانین آموزشی محلی، استانی و ملی
اجرای قوانین و تنظیمات توصیه شده مؤسسه آموزشی
پیگیری اقدامات مناسب به منظور اصلاح مقرراتی که منطبق با اهداف آموزشی اعلام شده نیستند
اجتناب از استفاده از موقعیت برای منافع شخصی
حفظ استانداردها و انجام پژوهش جهت ادامه رشد حرفهای
تعهد به اجرای همه قراردادهای آموزشی تا زمان تحقق آنها و یا اتمام قرارداد